سلام خدمت همه عزیزان، امیدوارم حالتون عالی باشه. در ادامه مقالات روش مطالعه برای امتحانات نهایی، میخواهیم به سراغ درس چالشی دین و زندگی برویم.
چرا دینی نهایی یکی از سخت ترین امتحانات است؟
به اعتقاد من، برای دانش آموزی که دیگر قرار نیست در کنکورش به دروس عمومی پاسخ دهد، دینی میتواند یکی از سخت ترین امتحانات نهایی باشد.
دلیل این موضوع چند چیز است:
- حجم زیاد مطالب: کتاب دینی دوازدهم شاید به اندازه یازدهم حجیم نباشد، اما پر از مباحث نسبتا سخت و دشوار است.
- نگاه ریزبینانه طراحان: سوالات امتحان نهایی دینی به شدت جزئی نگر هستند و نیاز به تسلط کلمه به کلمه بر متن دارند.
- آیات و روایات فراوان: بخش بزرگی از نمره به تحلیل و درک آیات اختصاص دارد که چالش اصلی دانش آموزان است.
این درس به هیچ وجه درسی نیست که بتوان آن را در شب امتحان جمع کرد. برای موفقیت، حتما باید از قبل حداقل یک یا دو دور کامل آن را خوانده باشید.
نقشه راه مطالعه: کتاب درسی، کتاب درسی و باز هم کتاب درسی
برای امتحان نهایی دینی، شما نیاز به منبع خاص و عجیب و غریبی ندارید. تنها منبع مورد نیاز شما کتاب درسی است، اما باید آن را به طور کامل بلد باشید.
یعنی از درس یک تا درس آخر، هرچه در کتاب گفته شده، از تعریف واژه “کفایی” گرفته تا انواع توحید، باید بر آن مسلط باشید. سوالات گاهی بسیار ریز میشوند.مثلا در سوالات جای خالی ممکن است عینا یک جمله از کتاب آورده شود و شما باید کلمه جا افتاده را به خاطر بیاورید. (مثال: کتاب نهج البلاغه امام علی نشانه احترام به … است.)
مهمترین چالش: چگونه آیات و روایات را بخوانیم؟ (کلید کسب نمره)
بخش بزرگی از نمره شما به آیات بستگی دارد. صرفا ترجمه کردن آیات کافی نیست و باید یک نگاه سه مرحله ای و عمیق به آنها داشته باشید.
۱. قدم اول: تسلط بر ترجمه
اگر بتوانید متن عربی آیات را حفظ کنید، کارتان بسیار راحتتر است. اما اگر برایتان سخت است، حداقل باید ترجمه فارسی آیات را کاملا حفظ باشید. سوال مستقیم “آیه زیر را ترجمه کنید” یکی از سوالات روتین امتحان نهایی است. (مثال: ان الارض لله یورثها من یشاء من عباده)
۲. قدم دوم (حیاتی): درک پیام و ارتباط آیه با متن
اینکه فقط ترجمه یک آیه را بلد باشید، کافی نیست. شما باید دقیقا بدانید آن آیه به کدام موضوع و مبحث در کتاب درسی اشاره میکند.
وقتی درسی را میخوانید، هر آیه و حدیثی که میبینید از خودتان بپرسید:
- “این آیه زیر کدام تیتر و در کدام پاراگراف آمده است؟”
- آیا این آیه به مراتب توحید (ربوبیت، مالکیت، خالقیت) اشاره دارد؟ دقیقا به کدام یک؟
- آیا این آیه مربوط به آثار اخلاص است یا مراتب اخلاص؟
شما باید از قبل در ذهن خود، هر آیه را به موضوع مشخص آن در کتاب لینک کرده باشید.
۳. قدم سوم: تحلیل روابط علت و معلولی درون آیات
بسیاری از سوالات بر اساس رابطه علت و معلولی در یک آیه طراحی میشوند. یعنی قسمت اول آیه، علت و دلیل قسمت دوم آن است.
مثلا ممکن است سوال بیاید: “داشتن تقوا و ایمان واقعی مردم سبب … میگردد.” برای پر کردن جای خالی، شما باید بتوانید ادامه آیه مربوطه را ترجمه و تحلیل کنید.
آناتومی و ساختار سوالات امتحان نهایی دینی و روش پاسخگویی
سوالات امتحان نهایی دینی بسیار متنوع هستند و برای هر کدام باید آماده باشید.
سوالات جای خالی و درست/نادرست
این سوالات بسیار ریزبینانه هستند و نیاز به دقت و وسواس بالایی دارند. طراح معمولا یک خط از متن کتاب را برداشته و با تغییر یک کلمه، آن را به سوال درست/نادرست تبدیل میکند. برای سوالات جای خالی نیز باید حافظه خوبی در به یادآوری عبارات کتاب داشته باشید.
سوالات پاسخ کوتاه و موردی
سوالاتی مانند “تصور نادرست برخی از انسانها از تقدیر الهی چیست؟” یا “نفوذناپذیری در برابر دامهای شیطان نیازمند چیست؟” نیاز به پاسخهای دقیق اما خلاصه دارند. برای اینکه بدانید چه مقدار باید بنویسید، حتما پاسخنامه امتحانات نهایی سالهای قبل را بررسی کنید.
سوالات احکام (از درس ۱۰ به بعد)
در کتاب دوازدهم، تنها بخشی که به صورت مستقیم به احکام میپردازد، درسهایی است که راجع به قمار، شرط بندی، واجب کفایی، حرام، مستحب و جایز صحبت کرده است. علاوه بر متن و آیات این دروس، باید بر احکام مطرح شده در آنها نیز کاملا مسلط باشید.
سوالات تشریحی و پاسخ کامل (سخت ترین بخش)
این بخش که معمولا نمرات بالایی (مثلا ۱.۵ نمره) دارد، سخت ترین قسمت امتحان است.
بزرگترین اشتباه: به هیچ وجه مطالب را از خودتان خلاصه نویسی نکنید! چون برای کنکور به صورت مفهومی خوانده اید، ممکن است عادت کرده باشید که فقط به دنبال جواب نهایی باشید. اما در امتحان نهایی، تمام توضیحات مهم است.
پاسخنامه نشان میدهد که هر بخش از جواب، نمره جداگانه ای دارد (مثلا سه بخش نیم نمره ای). برای گرفتن نمره کامل، باید عینا تعاریف و توضیحات کتاب را بنویسید. حتی اگر بخشی از جواب یادتان رفت، بهتر است مطالب مرتبط دیگری که به ذهنتان میرسد را اضافه کنید تا اینکه پاسخ را کوتاه و ناقص رها کنید.
استراتژی جمع بندی و توصیه نهایی
- زمانبندی: دینی را برای شب امتحان نگذارید. حداقل از دو سه هفته قبل، یک دور کامل آن را بخوانید و شب امتحان را به مرور اختصاص دهید.
- منابع: کتاب درسی منبع اصلی و کافی شماست. در کنار آن، حتما نمونه سوالات امتحانات نهایی دوره های اخیر را حل و بررسی کنید. کتابهای “شب امتحان” میتوانند به عنوان منبع تکمیلی استفاده شوند، اما ضروری نیستند.
موفق باشید!
برای مشاوره کنکور با امیر زلفی عزیز از لینک زیر میتونین وارد پیج اختصاصی امیر زلفی بشین و از طریق تلگرام و اینستاگرام بطور مستقیم با ایشون ارتباط بگیرین.
برای دریافت مشاوره تحصیلی و کنکور بارتبه های یک کشوری میتونین بر روی دکمه زیر کلیک کرده و از رتبه های یک کشوری هر سه رشته مشاوره دریافت کنین.
